पात्रो
राशिफल
विदेशी विनिमय
सुन / चाँदी
युनिकोड
मौसम
शेयर बजार
सन्चारकर्मी सुर्य राय
दाङ जिल्लाको तुलसीपुर उपमहानगरपालिका-१९, छिल्लीकोटमा रहेका परवीर पुन र उनका परिवार यतिबेला सुगन्ध-कोकिलाको फल संकलन र व्यवस्थापनमा व्यस्त छन्। सुगन्ध-कोकिला, जसलाई स्थानीय रूपमा मालायागेडी भनिन्छ, यहाँका अधिकांश किसानको आम्दानीको स्रोत बन्दै गएको छ।
सुगन्ध-कोकिला १५ मिटरसम्म अग्लो रूख र पाँच फिटसम्म मोटे फेद भएको वनस्पति हो। यसको फल एक सेन्टिमिटरसम्म गोलो र तीन सेन्टिमिटरसम्म लामो हुन्छ। परवीरका अनुसार, यो रूख चैत-वैशाखमा फुल्ने र असोजतिर फल पाक्ने गर्दछ। फल संकलनपछि यसलाई झन्डै एक महिना घाममा सुकाएर मात्र बेच्न तयार पारिन्छ।
व्यवसायिक विस्तारको सुरुवात
परवीर पुनले आफ्नो बारीमा बाजेका पालादेखि रहेका १२ वटा सुगन्ध-कोकिलाका रूखबाट व्यवसाय सुरु गरे। यस वनस्पतिको राम्रो बजार मूल्य देखेर उनले नर्सरी स्थापना गरे र आफ्नै बारीमा २०० भन्दा बढी बिरुवा रोपे।
सुगन्ध-कोकिलाको बिरुवाले सात वर्षमा फल दिन सुरु गर्छ। एक रूखले सामान्यतया ४० वर्षसम्म उत्पादन दिन सक्छ। परवीरका अनुसार, यस वर्ष उनका २०० वटै रूखले फल दिएका छन्। गत वर्ष उनले २ क्विन्टल फल बेचेर प्रतिक्विन्टल ५७ हजार रूपैयाँ कमाए। यस वर्ष उनले ३ क्विन्टल उत्पादन हुने अनुमान गरेका छन्।
सम्पूर्ण गाउँका लागि आम्दानीको स्रोत
छिल्लीकोट, जो रोल्पा जिल्लासँग सिमाना जोडिएको पहाडी बस्ती हो, यहाँका १०५ घरपरिवारले आफ्नो बारीमा सुगन्ध-कोकिला रोपेका छन्। परवीरले भनेझैं, “यहाँ सबैजना दिनभर फल संकलन गर्ने, घाममा सुकाउने र व्यवस्थापन गर्ने काममा व्यस्त हुन्छौं।”
यो व्यवसायले किसानहरूलाई आर्थिक रूपमा सबल बनाउनुका साथै दाङको पहाडी क्षेत्रलाई एक नयाँ आर्थिक सम्भावनाको केन्द्रको रूपमा स्थापित गरिरहेको छ।
परवीर पुनको प्रयास र सफलताले दाङको ग्रामीण क्षेत्रका किसानहरूलाई स्वरोजगार र आर्थिक उन्नतितर्फ प्रेरित गर्दैछ। सुगन्ध-कोकिलाको व्यवसायले स्थानीय अर्थतन्त्रमा सकारात्मक प्रभाव पारिरहेको छ, जसले अन्य कृषकहरूलाई पनि यसतर्फ आकर्षित गर्न सक्छ।
